1)      در طي سفر داروهاي خود را همراه داشته باشيد چه بسا تا زمان پيدا كردن داروخانه در مقصد، براي تهيه دارو دچار مشكل شويد.

2)      چنانچه ضمن حركت اتومبيل، قطار، كشتي و يا هواپيما، دچار سرگيجه و حالت تهوع مي شويد، به خاطر داشته باشيد با مصرف 1 يا 2 قرص 50 ميلي گرمي ديمن هيدرينات، نيم ساعت قبل از شروع سفر و تكرار يك قرص هر 4 تا 6 ساعت يكبار در طي سفر، مي توان عوارض ناشي از حركت، تهوع و سرگيجه را برطرف كرد. بايد توجه داشت كه در طول 24 ساعت نبايد بيشتر از 8 عدد قرص مصرف شود. در صورت بارداري يا شيردهي، با داروساز يا پزشك مشورت نماييد.

3)       چنانچه به امارات متحده عربي (دبي، شارجه، ابوظبي) و يا عربستان سفر مي كنيد، از همراه بردن داروهاي آرامبخش مانند داروهاي ديازپام، اگزازپام، لورازپام و...، داروهاي مسكن كدئين دار (مانند استامينوفن كدئين، اكسپكتورانت كدئين) و تركيبات روانگردان جداً اجتناب نمائيد. براساس قوانين اين كشور، متهمين به حمل اين داروها با مجازات سنگيني مواجه خواهند بود. در صورت نياز به مصرف اين داروها، نسخه پزشك معالج را همراه داشته باشيد و يا نسبت به جايگزيني داروها با پزشك يا داروساز مشورت نماييد.

4)       چنانچه به برخي از كشورهاي افريقايي و يا آسيايي سفر مي كنيد مطمئن شويد كه آيا تزريق واكسن خاصي (مانند مننژيت ويا تب زرد) پيش از سفر مورد نياز است يا خير.

5)      جهت پيشگيري از گزش حشرات در محيط هاي گرم و مرطوب و استوايي، پشه بند، حشره كش هاي خانگي و يا پماد و اسپري دافع حشرات همراه داشته باشيد.

6)   همراه داشتن جعبه كمك هاي اوليه، خصوصاً در مورد خانواده هايي كه فرزند خردسال دارند، همچنين همراه داشتن پوشك، شيرخشك شيرخوار، درجه تب، داروهاي بدون نسخه مانند شربت تب بر، شربت سرماخوردگي، قطره و يا شربت مولتي ويتامين و آهن، پماد سوختگي، پنبه و گاز استريل و ديگر داروهايي كه كودك در حال مصرف مي باشد در طي سفر ضروري مي باشد.

7)      نحوه نگهداري داروها را از دكتر داروساز، هنگام تحويل گرفتن دارو از داروخانه بپرسيد و هيچگاه داروهاي خود را در اتومبيلي كه زير نور آفتاب پارك شده است و يا در شيشه عقب اتومبيل (حتي در زمستان) قرار ندهيد. داروهاي يخچالي را در همراه با يخ و يا در داخل ظروف خنك كننده حمل نماييد.

8)      در خصوص بيماران ديابتي كه انسولين تزريق مي كنند توجه به موارد زير در هنگام سفر (براساس توصيه هاي مركز تحقيقات غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشكي تهران)، ضروري مي باشد:

1- فراهم نمودن انسولين و داروهاي مصرفي و سرنگ براي تمام مدت سفر.

2- همراه داشتن دستگاه يا نوار كنترل قند خون، قند حبه اي، نبات، بيسكوئيت و آب ميوه براي درمان كاهش احتمالي قند خون. همراه داشتن ميان وعده مناسب (مانند ميوه و ساندويچ كوچك).

3- در خصوص بيماران مبتلا به فشار خون بالا، بهتر است دستگاه فشار سنج و داروهاي مصرفي همراه بيمار باشد و از مصرف مواد غذايي حاوي نمك مانند آجيل و تنقلات و مواد غذايي چرب خودداري شود.

بطور كلي در صورت نياز مي توانيد سوالات خود را در زمينه اطلاعات دارويي و موارد مسموميت، با موضوعات ذيل و با كارشناسان مراكز اطلاع رساني داروها و سموم به شماره تلفن 1490 درميان بگذاريد:

• نحوه نگهداري و مصرف صحيح داروها
• تداخل مصرف همزمان داروها با هم و با مواد غذايي
• مصرف داروها در دوران بارداري و شيردهي
• عوارض جانبي ناشي از مصرف داروها
• سازگاري و نحوه اختلاط داروهاي تزريقي
• مسموميت با داروها، سموم و مواد شيميايي، گياهان و گازهاي سمي، گزيدگي ها

ü      در مسير سفر توجه كنيد كه مسموميت با گياهاني مانند خرزهره، ديفن باخيا، كرچك و برخي از قارچهاي خودرو مي تواند بسيار خطرناك باشد. مراقب كودكان باشيد و درصورت وقوع  مسموميت با اين گياهان مصدوم را در اسرع وقت به نزديكترين مركز درماني منتقل كنيد.

ü      جهت كاهش احتمال بروز مسموميت با گاز منوكسيد كربن (كه بي رنگ، بي بو و شديدا" سمي است) بايد يك سيستم تهويه هوا در محيط باشد. ضمن اطمينان از استاندارد بودن وسايل گرمايشي (بخاري نفتي و گازي)، آبگرم كن و پكيج ديواري، دائما" از سلامت عملكرد آنها اطمينان حاصل نمائيد و دودكش اين وسايل را خصوصاً اگر محل جديدي را براي گذران تعطيلات عيد درنظر داريد، كنترل كنيد.

ü         هيچگاه در داخل اتومبيل با موتور روشن در مدت هرچند كوتاه، نخوابيد. اين كار سبب بروز مسموميت كشنده با منوكسيد كربن خواهد شد. همچنين از روشن كردن گاز پيك نيكي در داخل چادر و يا اتومبيل و يا در  محيط بسته ديگري به منظور تامين گرما، جدا" خودداري نمائيد.

ü    چنانچه در يك محيط بسته و داراي بخاري نفتي يا گازي حالت تهوع، سرگيجه و خواب آلودگي داشتيد، سريعاً بقيه را در جريان بگذاريد و اگر مشكوك به مسموميت با منوكسيد كربن هستيد محيط را ترك كنيد. هر شخصي كه با گاز منوكسيد كربن در تماس بوده و داراي علايم فوق مي باشد بايد فوراً توسط پزشك معاينه شود. نوزادان و افراد مسن، زنان حامله، افرادي كه داراي ناراحتي هاي قلبي عروقي هستند چنانچه با اين گاز در تماس باشند حتي در صورت نداشتن علامت حتماً بايد توسط پزشك معاينه شوند.

ü    غذاهاي مسموم كننده ممكن است بو يا مزه ناخوشايندي نداشته باشند. با وجوديكه اكثر مسموميت هاي غذايي معمولاً ظرف 24 ساعت برطرف مي شوند، اما بعضي از آنها مانند مسموميت با غذاي كنسروي مي توانند كشنده باشند.

ü    مسموميت و مرگ ناشي از بوتوليسم، در اثر غذا و كنسرو آلوده بروز مي كند و بسيار كشنده است. بيمار مبتلا سريعاً بايد به يك مركز درماني مجهز، جهت تزريق داروي ضد سم منتقل شود.

ü    بوتوليسم نوعي مسموميت غذايي كشنده است كه در اثر مصرف كشك غير پاستوريزه، غذاهاي كنسروي (كه قبل از مصرف حرارت مناسب به آنها نرسيده است) و يا سوسيس و كالباس آلوده بروز مي كند. علايم و نشانه هاي اين مسموميت با تاخير (بعد از 12 تا 24 ساعت) ظاهر مي شود و شامل تاري ديد، دوبيني، افتادگي پلك فوقاني، عدم توانايي حركتي، اختلال تكلم، لكنت زبان، سختي بلع، و خشكي و درد گلو مي باشد. مهمترين اقدام درماني در اين مسموميت تجويز سريع داروي ضد سم (Anti toxin)  در مركز درماني مي باشد. در صورت عدم درمان ممكن است فرد مسموم در اثر فلج تنفسي فوت نمايد.

ü    چنانچه در سفر از غذاي آماده كنسرو شده استفاده مي نماييد، با جوشاندن كنسرو به مدت 20 دقيقه مي توان از خطر مسموميت كشنده بوتوليسم پيشگيري نمود.

ü    هرگز غذاهاي پخته شده را بيش از 2 ساعت (اگر هواي اتاق گرم مي باشد، بيش از يك ساعت) در دماي محيط رها نكنيد. براي دوباره گرم كردن غذاهاي باقيمانده آنها را تا 74 درجه سانتي گراد گرما دهيد تا غذا بخار كند و همچنين غذاهايي كه بيش از 3 روز باقيمانده اند را مصرف نكنيد.

ü    هميشه قبل از آماده كردن و يا خوردن غذا، دستهايتان را با صابون بشوييد. نوعي  از اسهال ميكروبي در طي سفر و به دليل عدم رعايت بهداشت قابل انتقال است. به خاطر داشته باشيد دستهايتان را بعد از استفاده از سرويسهاي بهداشتي، برداشتن گوشت خام، سيگار كشيدن، دست زدن به حيوانات و دست زدن به زباله ها حتماً بشوئيد.

ü    علايم و نشانه هاي برخي از مسموميتهاي غذايي با تاخير ظاهر مي شود. يعني ممكن است 12 تا 24 ساعت بعد از مصرف غذاي آلوده، علايم در فرد مسموم بروز نمايد. علايم و نشانه هاي اين مسموميت ها شامل سردرد، تب، خستگي، تهوع، استفراغ، اسهال آبكي شديد، كم شدن آب بدن، ضعف و درد شكم مي باشند.

ü    دستور طلائي پيشگيري از مسموميت غذايي: " پختن غذا و خوردن آن در همان روز " است.

ü      رعايت ايمني غذايي مانع بروز مسموميت غذايي مي شود. ضمن سفر از حمل گوشت خام و تخم مرغ خام و فرآورده هاي لبني با ماندگاري كوتاه خودداري نماييد، چرا كه سريعا" فاسد مي شوند.

ü      از خريد قوطي هاي كنسرو داراي برآمدگي، فرورفتگي و يا نشتي خودداري كنيد و مطمئن شويد كه درپوش آن ها شكسته نشده باشد. اگر فرآورده اي ظاهر و يا بوي ناخوشايندي داشت، به هيچ عنوان آن را نچشيد و كنسروها را قبل از مصرف 20 دقيقه در آب درحال جوشيده حرارت دهيد و سپس مصرف نماييد.

ü      در طي سفر براي حمل مواد غذايي فاسد شدني، از يخدان مناسب استفاده كنيد. غذاهايي كه حاوي سس، تخم مرغ و خامه مي باشند خيلي زود فاسد مي شوند.

ü      هنگام بازي كودكان در فضاي باز مراقب آنها باشيد تا توسط گلها و گياهان سمي، مسموم نشوند. تماس پوست با برخي از اين گياهان (مانند گزنه) و يا به دهان بردن آنها (مانند ديفن باخيا و خرزهره) منجر به مسموميت شديد مي شود.

ü       در سفر از خوردن گياهان و قارچهاي خودرو اجتناب نماييد و گياهان يا قارچها را به دليل مصرف آنها توسط جانوران، غير سمي تلقي ننماييد. زيرا تشخيص گياهان و قارچهاي سمي از انواع بي خطر بسيار مشكل است.

ü       در صورتيكه كودك شما ماده اي غير خوراكي را بلعيد، با مركز اورژانس 115و يا مركز اطلاع رساني داروها و سموم 1490 تماس بگيريد.

ü      هنگام تفرج در دشت و جنگل از دستكاري سنگها و راهپيمايي بدون كفش براي جلوگيري از گزش مار سمي و عقرب خودداري نماييد.

ü       در هنگام مارگزيدگي بيمار را آرام كنيد و از حركات بيش از حد او جلوگيري كنيد. عضو محل گزيدگي مار را بايد بي حركت و هم سطح يا كمي پايين تر از سطح قلب نگه داشت.

ü      گزش عقرب مي تواند منجر به بروز درد شديد در ناحيه گزش شود اما با اينكه علائم تهديدكننده حيات و حوادث منجر به مرگ به ندرت رخ مي دهد، مصدوم را به نزديك ترين مركز درماني براي تزريق پادزهر منتقل نماييد.

ü        زنبور گزيدگي ممكن است در اثر نيش  انواع زنبور مانند زنبورعسل و زنبورسرخ بروز نمايد. از دستكاري كندوي زنبور هاي خصوصاً وحشي خودداري كنيد. حمله و گزش دسته جمعي زنبورها مي تواند كشنده باشد.

ü       نيش زنبورعسل ماده، به كيسه محتوي زهر متصل است و پس از گزش در زخم باقي مي ماند بنابراين برداشتن سريع نيش از روي زخم، جهت جلوگيري از ورود بيشتر سم به زخم ضروري است.

ü       اگر فرد زنبورگزيده مشكل تنفسي داشت و يا تورم شديد و سريع در محل گزش بروز كرد، بايد به پزشك مراجعه نمايد.

ü      در مارگزيدگي، يك نوار محكم و پهن، چند انگشت بالاتر از محل گزيدگي مار بويژه اگر محل گزيدگي در دست ها يا پاها باشد ببنديد. هر 10 تا 15 دقيقه، به مدت يك دقيقه نوار را باز كرده و دوباره ببنديد. اين كار بايد تا زمان آماده شدن پادزهر در بيمارستان ادامه يابد.

ü      هر چه سريعتر فرد مار گزيده را به اورژانس بيمارستان منتقل كنيد و زمان را با تلاش براي كشتن و يا گرفتن مار از دست ندهيد همچنين از سرد كردن عضو مارگزيده با آب سرد يا يخ خودداري كرد.

ü      اگر طي 5 تا 7 سال اخير مصدوم مارگزيده، واكسن كزاز تزريق نكرده است به پزشك اطلاع دهيد.

ü      تورم ناشي از گزش عقرب، عموماً محدود به ناحيه گزش است و احساس بي حسي و سوزش در ناحيه گزش براي 4 تا 6 ساعت بوجود مي آيد و معمولاً پس از 24 ساعت بهبود مي يابد.

ü      اقدامات اوليه در گزش هاي معمولي زنبور عبارتند از: محل زنبور گزيدگي را با آب و صابون بشوئيد، روي محل زنبور گزيدگي كمپرس سرد يا كيسه محتوي يخ قرار دهيد و به طور متوالي هر 15 دقيقه يكبار كيسه يخ را از روي پوست برداريد، از قراردادن مستقيم يخ روي پوست اجتناب نمائيد و از گرم كردن موضع بپرهيزيد.

ü     در مناطقي كه حشرات زيادي وجود دارد، بهتر است روي پوست بدن مخصوصاً بدن كودك از كرمهاي دور كننده حشرات استفاده نمود. اما بايد توجه داشت استفاده دائم از اين مواد سبب حساسيت بيشتر مي شود.

ü      براي پيشگيري از گزش حشرات در محيط‌‌هاي باز، پيراهن آستين بلند و شلوار بلند به كودكان بپوشانيد.